تومور مغزی مننژیوم شایع ترین تومور اولیه مغز است. اگرچه بیشتر مننژیوم ها خوش خیم هستند، اما محل آن ها در سیستم عصبی مرکزی می تواند باعث عوارض جدی یا مرگ و میر شود.
اپیدمیولوژی
مننژیوم ها شایع ترین تومورهای اولیه سیستم عصبی مرکزی هستند و تقریبا یک سوم تومورهای اولیه مغز و ستون فقرات را تشکیل می دهند.
بر اساس مرکز ثبت تومور مغزی در ایالات متحده، 145916 مورد جدید مننژیوم از سال 2011 تا 2015 تشخیص داده شده است. تعداد تخمینی موارد جدید در سال در ایالات متحده نزدیک به 29000 مورد است. میزان بروز بر اساس نژاد متفاوت است، در سیاهپوستان 2/1 برابر بیشتر از سفیدپوستان بروز میکنند.
بروز مننژیوم با افزایش سن به تدریج افزایش مییابد. میانگین سنی تشخیص، 65 سال است. مننژیوم در کودکان نادر است، به جز در آن هایی که دارای سندرم های ارثی مانند نوروفیبروماتوز نوع 2 یا پرتودرمانی درمانی قبلی هستند.
تومور مغزی مننژیوم در زنان شایع تر است و نسبت زن به مرد تقریبا دو یا سه به یک است. برای مننژیوم های ستون فقرات، که تقریبا 10 درصد از کل مننژیوم ها را شامل می شود، نسبت زن به مرد حتی بیشتر است، تقریبا نه به یک. این غلبه زنان در بزرگسالان میانسال (35 تا 54 سال) بیشتر است و در افراد مبتلا به مننژیوم آتیپیک یا آناپلاستیک، کودکان و کسانی که مننژیوم ناشی از تشعشع دارند، کمتر مشخص یا وجود ندارد.
مطالعات مبتنی بر جمعیت تخمین میزند که 80 تا 85 درصد مننژیومها درجه یک سازمان بهداشت جهانی (WHO)، تقریبا 15 تا 18 درصد درجه II و 1 تا 3 درصد درجه III هستند. مطالعات بیمارستانی، به ویژه در مراکز مراقبت های عالی، نسبت بیشتری از تومورهای درجه II و III را گزارش کرده اند.
علائم بالینی تومور مغزی مننژیوم
بسیاری از مننژیوم ها بدون علامت یا با حداقل علامت هستند و به طور اتفاقی در یک مطالعه تصویربرداری عصبی یا در کالبد شکافی کشف می شوند. مطالعات بر روی بیماران مبتلا به مننژیوم بدون علامت نشان می دهد که اکثر این تومورها یا به همان اندازه
باقی می مانند یا به آرامی در دوره های طولانی رشد می کنند.
تشنج
تقریبا در 30 درصد از بیمارانی که مننژیوم داخل جمجمه دارند، تشنج قبل از عمل وجود دارد. خطر تشنج بیشتر با محلی غیر از قاعده جمجمه (به عنوان مثال، کانوکسیتی و تومورهای پاراساژیتال یا فالسین) و ادم اطراف تومور در ارتباط است.
یافته های کانونی
نقص های ناحیه ای مشخص، توسط تومورها در مکان های خاص ایجاد می شود. نمونه هایی از این ضایعات عبارتند از:
تومور مغزی مننژیوم و تغییرات بینایی
تغییرات بینایی، که اغلب ناشناخته هستند، در مننژیوم هایی که مسیرهای بینایی را درگیر میکنند، شایع هستند. نقص میدان بینایی ممکن است توسط مننژیوم پاراسلار ایجاد شود.
آتروفی بینایی در یک چشم و ادم پاپی در چشم دیگر، به اصطلاح سندرم فاستر-کندی، می تواند توسط مننژیوم های پاراسلار یا
زیر پیشانی ایجاد شود.
از دست دادن پیشرونده بینایی یک طرفه، که ممکن است با نوریت بینایی اشتباه گرفته شود، می تواند ناشی از مننژیوم غلاف عصب بینایی باشد.
ضعف خفیف حرکات خارج چشمی با مننژیوم سینوس کاورنو در ارتباط است.
از دست دادن شنوایی یا بویاییی
تومور مغزی مننژیوم زاویه مخچه می تواند باعث کاهش شنوایی حسی عصبی شود. مننژیوم های شیار بویایی یا برجستگی اسفنوئید می توانند به دلیل فشرده شدن مجرای بویایی باعث آنوسمی شوند.
تغییرات وضعیت ذهنی
تغییرات وضعیت ذهنی با بی تفاوتی و بی توجهی ممکن است ناشی از مننژیوم های زیر پیشانی بزرگ یا برجستگی اسفنوئید باشد. مننژیومهای داخل بطنی مشابه یا حتی بزرگ تر در برخی مواقع بدون علامت هستند و به طور تصادفی تشخیص داده میشوند.
ضعف اندامم
تومور مننژیوم در نقاط مختلف می تواند الگوهای مشخصی از ضعف اندام را ایجاد کند. مثلا مننژیوم پاراساژیتال که روی فالکس رشد می کند و منجر به فشار بر ناحیه حرکتی می شود، می تواند منجر به ضعف دو طرفه پا در غیاب ضایعه نخاعی شود.
ممکن است مننژیوم فورامن مگنوم یک توالی پیشرونده از بازو و سپس ضعف پا ایجاد کند که به دنبال آن ضعف طرف مقابل پا و بازو ممکن است به اشتباه به عنوان مولتیپل اسکلروزیس تشخیص داده شود.
مننژیوم های ستون فقرات اغلب با ضعف و بی حسی پیشرونده پا تظاهر می کنند.
هیدروسفالی انسدادی
تومورهای بزرگ در حفره جمجمه خلفی می توانند باعث هیدروسفالی انسدادی شوند و با ادم پاپی و سردرد کلاسیک صبح زود ظاهر شوند.