کمر درد و علل آن
تخمین زده می شود که تا 84 درصد بزرگسالان در دوره ای از زندگی خود دچار کمر درد می شوند. برای بسیاری از افراد وقوع این کمر دردها، خود محدود شونده هستند. بیمارانی که پس از یک دوره حاد (چهار هفته)، همچنان کمر درد دارند، در واقع مبتلا به کمر درد تحت حاد (بین 4 تا 12 هفته طول می کشد) می باشند که ممکن است به صورت کمر درد مزمن درآید (12 هفته یا بیشتر ادامه دارد).
در سال 2010، کمر درد، دلیل اصلی 1/3 درصد مراجعات به مطب در ایالات متحده بود. بیماری های ستون فقرات 3/1 درصد از تشخیص های کلینیک های سرپایی را به خود اختصاص داده است. بررسی سیستماتیک سال 2012 که شیوع جهانی کمر دردهای محدود کننده فعالیت برای بیش از یک روز را مورد بررسی قرار داد 12 درصد و شیوع یک ماهه آن را 23 درصد تخمین زد. سایر بررسی ها بر اساس جمعیت و تعریف، میزان شیوع کمر درد را در محدوده 22 تا 48 درصد تخمین زده است. به عنوان مثال در سال 2002 در مطالعه ای، 26 درصد بیماران گزارش ابتلا به کمر دردی را دادند که حداقل یک روز در مدت زمان سه ماه گذشته به طول انجامیده بود.
چرا کمر درد میگیریم؟
از عوامل خطرساز همراه با شکایت از کمردرد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیگار کشیدن
- چاقی
- سن
- جنسیت زن
- کار بدنی سنگین
- کم تحرکی
- کار استرس زا
- نارضایتی شغلی و عوامل روان شناختی مانند اختلالات خواب، اضطراب و افسردگی
اکثریت قریب به اتفاق بیمارانی که در مراقبت های اولیه دیده می شوند (بیش از 85 درصد) کمردرد با علتی اختصاصی نخواهند داشت، به این معنی که بیمار در نبود علت زمینه ای غیر اختصاصی، کمر دردی دارد که قابل شناسایی است. بسیاری از این بیماران ممکن است درد اسکلتی – عضلانی داشته باشند. اکثر بیماران مبتلا به کمر دردهای غیر اختصاصی طی چند هفته بهبود می یابند. در میان بیمارانی که با کمردرد مراجعه می کنند، کمتر از 1 درصد دارای یک علت سیستمیک جدی مانند سندرم کودا اکوئینا، سرطان متاستاتیک و عفونت ستون فقرات خواهند بود. تقریبا تمام بیماران مبتلا به این بیماری ها دارای عوامل خطر یا علائم دیگری نیز هستند.
سندرم کودا اکوئینا
دلایل زیادی برای سندرم کودا اکوئینا وجود دارد که شایع ترین آن فتق دیسک بین مهره ای است. یک بررسی سیستماتیک نشان داد که میزان بروز سندرم کودا اکوئینا در فتق دیسک بین مهره ای در 22/7 درصد موارد، اسپوندیلیت آنکیلوزان در 15/9 درصد، پانکچر کمری در 15/9 درصد، تروما در 7/6 درصد، تومور بدخیم در 7/2 درصد، تومور خوش خیم در 5/7 درصد و عفونت در 5/3 درصد می باشد.
در حالی که میزان فشار بر نخاع کمری در بیمارانی که به سرطان مبتلا هستند، بسته به نوع سرطان متفاوت است. در میان بیمارانی که با فشار بر نخاع کمری تشخیص داده می شوند، 20 درصد تظاهر اولیه بدخیمی است. بیماری متاستاتیک ناشی از هر گونه سرطان اولیه می تواند باعث فشار بر نخاع گردد. درد معمولاً اولین علامت فشار بر نخاع است، اما حرکات (معمولا ضعف) و یافته های حسی در اکثر بیماران در هنگام تشخیص وجود دارد. اختلال عملکرد روده و یا مثانه به طور کلی یافته های دیر هنگام است. تشخیص و درمان به موقع نتایج را بهبود می بخشد.
سرطان متاستاتیک
استخوان یکی از شایع ترین مکانهای متاستاز است. سابقه سرطان (به استثنای سرطان های پوستی غیر ملانوم) قوی ترین عامل خطر برای کمر درد ناشی از متاستاز به استخوان است. سرطان های ارگان های توپر، بیماری متاستاتیک ناشی از سرطان های پستان، پروستات، ریه، تیروئید و کلیه 80 درصد متاستازهای اسکلتی را تشکیل می دهد. تقریباً 60 درصد بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما دارای ضایعات لیتیک اسکلتی هستند که در زمان تشخیص وجود دارد. درد شایعترین علامت در این بیماران است. در بیماران با سابقه سرطان، درد ناگهانی و شدید باعث شکستگی پاتولوژیک می شود. همچنین ممکن است بیماران علائم عصبی ناشی از فشار بر نخاع یا ناپایداری ستون فقرات داشته باشند.
آبسه اپیدورال ستون فقرات
آبسه اپیدورال ستون فقرات یک علت نادر اما جدی کمر درد است. علائم اولیه (به عنوان مثال، تب و ضعف) اغلب غیر اختصاصی هستند. با گذشت زمان، کمر درد موضعی ممکن است با درد رادیکولار (انتشار یابنده) همراه باشد و در صورت عدم درمان منجر به نقص عصبی شود. عوامل خطر عبارتند از: تزریق اسپاینال یا قرار دادن کاتتر اپیدورال، استفاده از داروی تزریقی و سایر عفونت ها (به عنوان مثال، عفونت استخوانی یا عفونت بافت نرم یا باکتریمی). بیماران مبتلا به نقص ایمنی نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. بروز استئومیلیت مهره ای به طور کلی با افزایش سن افزایش می یابد و مردان را بیشتر از زنان درگیر می کند.
شکستگی مهره
تقریباً 4 درصد از بیمارانی که با کمردرد مراجعه می کنند، دچار شکستگی مهره ناشی از فشار هستند. در حالی که برخی از این بیماران هیچ علامتی ندارند، در برخی دیگر ممکن است با شروع کمر درد موضعی حاد همراه باشد. ممکن است سابقه ای از ترومای قبلی وجود نداشته باشد. عوامل خطرساز شکستگی ناشی از پوکی استخوان شامل سن بالا و استفاده مزمن از گلوکوکورتیکوئیدها است. سابقه شکستگی آنوستئوپروتیک یک عامل خطرناک برای شکستگی های بعدی است، که می تواند با درمان دارویی کاهش یابد. تقریبا 3 تا 4 درصد بیمارانی بیماران با کمر درد، دچار فتق دیسک علامت دار یا تنگی کانال نخاع کمری هستند.
رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی به علائم یا اختلالات مربوط به ریشه عصب نخاعی اشاره دارد. آسیب به ریشه عصب نخاعی ممکن است در اثر تغییر شکل در مهره ها، بیرون زدگی دیسک و دلایل دیگر ایجاد شود. تظاهرات بالینی رادیکولوپاتی لومبوساکرال با توجه به سطح ریشه یا ریشه های عصبی درگیر متفاوت است. بیش از 90 درصد مربوط به رادیکولوپاتی های L5 و S1 هستند. بیماران با درد، از دست دادن حس، ضعف و یا تغییرات رفلکس مطابق با ریشه عصبی درگیر تظاهر می یابند.
بسیاری از بیماران با علائم رادیکولوپاتی حاد لومبوساکرال با مراقبت های حمایتی به تدریج بهبود می یابند. درد سیاتیک یک اصطلاح غیر اختصاصی است که برای توصیف انواع علائم در پا یا کمر استفاده می شود. معمولاً درد سیاتیک به دردی تیز یا سوزاننده گفته می شود که در طول مسیر عصب سیاتیک می باشد. بیشتر درد سیاتیک ناشی از رادیکولوپاتی در سطح L5 یا S1 ناشی از یک بیماری مربوط به دیسک است.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاع کمری اغلب چند عاملی است. اسپوندیلوزیس (آرتریت دژنراتیو و تأثیرگذار بر ستون فقرات)، اسپوندیلولیستزیس و ضخیم شدن لیگامان فلاوم از علت اصلی شایع آن است که معمولاً بیماران بالای 60 سال را درگیر می کند. درد در محل ساق پا و دیستال اندام تحتانی که با نشستن یا خم شدن به جلو برطرف می شود (لنگش کاذب یا لنگش عصبی) مشخصه اصلی تنگی کانال نخاع کمری است.
سایر علائم تنگی کانال نخاع کمری می تواند شامل کمر درد و از دست دادن حس و ضعف در پاها باشد، اگرچه بسیاری از بیماران ممکن است با معاینه عصبی طبیعی مراجعه کنند. علائم لنگش نوروژنیک را معمولاً می توان از لنگش عروقی افتراق داد. بیماران نادری دچار سندرم کودا اکوئینا می شوند. بیماران غالباً فقط هنگام فعالیت علائم دارند. بیشتر بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع مرتبط با استئوآرتریت با گذشت زمان علائم پایداری پیدا خواهند کرد. درمان محافظه کارانه و غیر جراحی، درمان اصلی برای اکثر بیماران است.
اسپوندیلیت آنکیلوزان
در میان بیمارانی که با کمر درد مراجعه می کنند، حدود 0/5 درصد تخمین زده می شود که بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان باشند. اکثرا این بیماران در آقایان زیر 40 سال تشخیص داده می شوند. تقریبا همه ی این بیماران کمردرد را ذکر می کنند، که اغلب دارای ویژگی های بیانگر یک التهاب (سفتی صبحگاهی، بهبود با ورزش، درد شبانه) است. بیماران همچنین ممکن است تظاهرات خارج اسکلتی مانند یووئیت داشته باشند.
استئوآرتریت
کمردرد ممکن است یکی از علائم استئوآرتریت مفاصل ستون فقرات باشد. بیماران همچنین ممکن است از درد مفصل ران یا از استئوآرتریت مفصل ران یا درد ارجاعی از ستون فقرات شکایت داشته باشند. استئوآرتریت معمولاً در بیماران بالای 40 سال بروز می کند. درد به طور معمول با فعالیت تشدید می شود و با استراحت تسکین می یابد. استئوآرتریت می تواند منجر به تنگی نخاع شود.
همچنین کمر درد ممکن است با اسکولیوز (کجی یا بدشکلی ستون فقرات) و هایپرکایفوزیس همراهی داشته باشد. اختلالات روان شناختی مانند افسردگی یا سوماتیزیشن ممکن است منجر به تشدید علائم کمر درد یا سبب کمر دردهای غیر ارگانیک گردد.
کمردرد ممکن است ناشی از مشکلاتی با منشأ غیر از کمر باشد. به عنوان مثال می توان به عللی مانند پانکراتیت، نفرولیتیازیس (سنگ کلیه)، پیلونفریت (عفونت کلیه) ، آنوریسم آئورت شکمی یا هرپس زوستر (زونا) اشاره کرد. بیماران به طور کلی علائم همراه دیگری نیز دارند